Pritisak
Dva tijela identičnih dimenzija, različitih masa (drveni i gvozdeni kvadar) na pijesku. Šta se dešava?
Dva tijela istih masa, postavljeni tako da imaju različite dodirne površine sa podlogom. Šta se dešava?
U oba slučaja različiti su pritisci na podlogu.
Zaključci:
Što se sila rasporedi na veću površinu to manje pritiska podlogu.
Ako je površina manja za isti učinak potrebna je manja sila.
Uvodimo novu fizičku veličinu pritisak, p.
Pritisak je brojno jednak intezitetu sile koja djeluje normalno na jedinicu površine koju pritiska.
Uvodimo novu fizičku veličinu pritisak, p.
Pritisak je brojno jednak intezitetu sile koja djeluje normalno na jedinicu površine koju pritiska.
p=F/S
jedinica je paskal
[Pa]=[N/m2]
Pritisak čvrstih tijela
Svako telo vrši pritisak na podlogu usled svoje težine.
Svako telo vrši pritisak na podlogu usled svoje težine.
F=Q=mG
Pritisak se kroz čvrsta tijela prenosi direktno u pravcu i smjeru sile koja djeluje.
Primjer:
Površina ploče stola je 1m2, a površina sve četiri noge stola je 100cm2. Sto ima ukupnu težinu od 100N. Koliki pritisak vrši sto ako se postavi na: a) ploču, b) noge?
na osnovu koga je definisao Paskalov zakon:
Primjer:
Površina ploče stola je 1m2, a površina sve četiri noge stola je 100cm2. Sto ima ukupnu težinu od 100N. Koliki pritisak vrši sto ako se postavi na: a) ploču, b) noge?
Pritisak tečnosti i gasova
Paskalov ogledna osnovu koga je definisao Paskalov zakon:
Sud sa dva klipa
Pritisak ispod manjeg klipa je p1=F1/S1, a ispod većeg je p2=F2/S2. Na osnovu Paskalovog zakona u stanju ravnoteže je p1=p2, tako da je
Pritisak ispod manjeg klipa je p1=F1/S1, a ispod većeg je p2=F2/S2. Na osnovu Paskalovog zakona u stanju ravnoteže je p1=p2, tako da je
F1/S1=F2/S2, оdnosnо F1/F2=S1/S2 .
Inteziteti sila na klipovima odnose se kao veličine površina poprečnih presjeka klipova.
Primjena: hidraulične mašine – presa, kočnica, dizalica
Hidrostatički pritisak
Tri staklene cijevi zatvorene gumenom opnom isto ispupčenom ukoliko su otvori na istom nivou. Opna se deformiše pod dejstvom pritiska koji vrši težina tečnosti u cijevi.
Hidrostatički pritisak
- nastaje zbog težine tečnosti
- u tečnostima na istoj dubini jednak je u svim pravcima
- raste sa porastom dubine
Toričelijev ogled
Hidrostatički pritisak zavisi od gustine i visine stuba tečnostip=ρ·g·h
Hidrostatički paradoks
Hidrostatički pritisak ne zavisi od oblika suda niti od mase tečnosti u sudu.
Hidrostatički pritisak ne zavisi od oblika suda niti od mase tečnosti u sudu.
Spojeni sudovi
Zakon spojenih sudova:
U spojenim sudovima nivoi iste tečnosti nalaze se u istoj horizontalnoj ravni.
U spojenim sudovima nivoi iste tečnosti nalaze se u istoj horizontalnoj ravni.
Primjena
vodovod
libela
fontana
čajnik
prevodnica
Atmosferski pritisak
Aerostatički pritisak se javlja u gasovima usljed njihove težine.
U zatvorenim sudovima je neznatan.
Aerostatički pritisak koji se javlja kao posljedica velike težine 200km debele atmosfere naziva se atmosferski pritisak.
- Usljed djelovanja Zemljine teže gornji slojevi vazduha sabijaju donje tako da je najgušći najniži sloj vazduha.
- Vlažan vazduh – pritisak opada (vodena para lakša od vazduha) i nagovještava ljeti hladnije, a zimi toplije vrijeme
- Suv vazduh – pritisak raste i nagoveštava ljeti toplo, a zimi hladno vrijeme.
- Staklena cijev dužine 1m, sa zatvorenim krajem napunjena je živom i zagnjurena u širi sud sa živom. Isteklo je malo žive i stub je bio visine 76cm (na nivou mora). Iznad 76cm žive je skoro bezvazdušan prostor – vakuum.
Таda је pа=ρ·g·h=101 396Pa
Kada bi se ogled izvodio na većoj nadmorskoj visini pa bi bio niži.
Normalan atmosferski pritisak je srednji godišnji pritisak na nivou mora.
Za normalan atmosferski pritisak koristi se jedinica bar:
Normalan atmosferski pritisak je srednji godišnji pritisak na nivou mora.
Za normalan atmosferski pritisak koristi se jedinica bar:
1bar=100000Pa
Normalan atmosferski pritisak kod nas iznosi oko 1,014bar ili 1014mbar.
živin barometar: savijena cijev sa rezervoarom pored koje je skala
Barometri i manometriBarometar
je instrument za mjerenje atmosferskog pritiskaživin barometar: savijena cijev sa rezervoarom pored koje je skala
- metalni barometar – aneroid: ugiba se elastična metalna membrana na koju je zakačena kazaljka
Manometar
- je instrument za mjerenje pritisaka manjih ili većih od atmosferskog
- metalni manometar – šuplja kružna cijev sa jednim zatvorenim krajem
- manometar sa tečnošću – cijev u obliku slova U gde je jedan kraj zatvoren ili otvoren kraj, a drugi kraj cijevi je vezan za sud sa gasom čiji pritisak mjerimo.
Нема коментара:
Постави коментар