Podsjetnik iz fizike za sedmii razred

1. Predmet i metode izučavanja

Prirodu čini sve ono što nas okružuje, uključujući i nas.

U prirodi se stalno nešto dešava, ta dešavanja nazivaju se prirodne pojave.

Od davnina čovjek posmatra pojave oko sebe i pokušava da ih objasni. Na osnovu tog posmatranja ljudsko znanje o prirodi se bogatilo i proširivalo. Tako je nastala jedna od najstarijih nauka o prirodi – FIZIKA.

Naziv fizika potiče od grčke reči fizis što znači priroda.

Proučavanje prirode, prirodnih pojava i zakona vrši se posmatranjem i izvođenjem ogleda i eksperimenata.

Da bi se potpunije objasnile prirodne pojave potrebno je izvoditi eksperimente. Eksperiment je vještački izazvana prirodna pojava sa ciljem da se detaljnije prouči. Znači, eksperiment je postupak proučavanja prirodnih pojava u posebno pripremljenim i kontrolisanim uslovima.

FIZIKA – EKSPERIMENTALNA NAUKA

Rezultati eksperimenata se analiziraju, povezuju sa drugim podacima, objašnjavaju se pomoću postojećih zakona ili se stvara nova teorija ili fizički zakon, pa za fiziku može da se kaže da je teorijska nauka.

FIZIKA – TEORIJSKA NAUKA

Fizika je prirodna, eksperimentalna i teorijska nauka.

Zadatak fizike je da proučava prirodu i prirodne pojave i da otkriva pravila (zakonitosti) po kojima se one dešavaju.

Proučiti jednu pojavu znači ispitati sve uslove njenog postanka i način na koji se ona događa, utvrditi veličine od kojih ona zavisi i odrediti kako su te veličine povezane.

Dosta pojava je opisano, ali neke još uvek nijesu – dovodi do zabluda – djelovanje tajanstvenih sila.

2. Fizička tijela i supstanca

Materija je zajednički naziv za sve ono što čini prirodu. Priroda je izgrađena od materije.

Osnovne osobine materije  su da se neprestano kreće, da se ne može uništiti i niti iz ničega stvoriti već samo prelazi iz jednog oblika u drugi.



u VI v. p. nove ere Heraklit – ''Sve teče sve se menja''

Primjer: kruženje vode u prirodi - padanje kiše, topljenje metala, sagorijevanje uglja, munja



Dva osnovna oblika postojanja materije su:

-          supstanca

-          fizičko polje

U prirodi se susreću mnogobrojna tijela - primjer iz učionice: olovka sveska, klupa....

Tijela se razlikuju ne samo po obliku i veličini već i prema tome od čega su. Ono od čega se tijelo sastoji naziva se supstanca.



SUPSTANCA

FIZIČKO TIELO

Drvo

Ključ

Staklo
Pošto su od jedne iste supstance napravljena mnoga tijela, može da se zaključi da u prirodi postoji veći broj tijela nego suspstanci.
U prirodi često dolazi  do međusobnog dejstva tijela. To dejstvo i promjene koje tom prilikom nastaju na tijelima nazivaju se prirodne pojave.
Za vrijeme međusobnog dejstva tijela mogu biti:

-          u neposrednom dodiru (udar lopte u prozor)

-          na manjem rastojanju (privlačenje magneta, elektricitet)

-          na veliki rastojanjima (Zemlja-Mjesec, Zemlja-Sunce)

Ako tijela za vrijeme međusobnog dejstva nijesu u neposrednom dodiru, onda se dejstvo ostvaruje pomoću fizičkog polja.
Primjer: fizička polja: magnetno polje, gravitaciono polje, električno polje

Zaključak:

Supstanca je ono od čega su sastavljena tijela, a fizičko polje se nalazi oko svakog tijela.

Fizika kao nauka proučava osnovne osobine materije, njenu građu, kao i promjene oblika u kojima materija može da se javi.